Iets met CREMA, Kofi, bofrot en met de vingers knippen

8 juli 2017 - Agona, Ghana

Agona, vrijdag 7 juli, 22.30 uur

Cryptische titel, maar als je wil weten wat het allemaal is moet je verder lezen ;). Over een week zit ik in het vliegtuig richting Londen rond deze tijd. Wat gaat de tijd snel! Niet te veel aan denken, maar gewoon nog genieten van de laatste week.

Gisteren ben ik met David en Kojo a.k.a. Jozef naar Ankasa Forest geweest. Maar daar was ik toch de hele week al? Niet helemaal. Ik zat bijna letterlijk naast het echte National Park maar was er nog niet in geweest. Gisteren hebben we dus een wandeling door het bos gemaakt. We liepen de "big tree trail" waar verschillende grote bomen staan die David en zijn team ook geplant hebben op de plantages. Dit gaf hen de mogelijkheid gelijk wat zaailingen die ze vonden mee te nemen om ook op plantages te gaan planten. Helaas hebben we geen dieren gezien (alleen wat kleine vogeltjes). Gistermiddag zijn we kort naar nog wat plantages geweest maar zijn vrij vroeg gestopt.

Vandaag zijn we weer richting Agona vertrokken waar David woont. Hij had met iemand op een bepaald punt afgesproken die met hem mee naar Agona zou rijden. Helaas hebben we maar liefst 2,5 uur op deze persoon moeten wachten :(.
Onderweg zijn we nog richting Cape 3 Points gegaan en hebben daar door het bos gewandeld. Recentelijk hebben ze ook hier de roep van de Roloway meerkat gehoord maar hij is nog niet met zekerheid gezien. Waar Ankasa Forest (509 km2) duidelijk vaker bezocht wordt door toeristen (er zijn redelijke wandelpaden) was dat bij Cape 3 Points Forest (65 km2) niet het geval, en daardoor was de wandeling een stuk avontuurlijker. Helaas ook hier helemaal niks gezien. Wel is ons bezoek van nut geweest want onderweg hebben we een strik onschadelijk gemaakt die was gezet voor giant rats, maar waar een duiker ook best aan ten prooi kan vallen.

Nu ik de Field Site achter me heb gelaten wil ik nog wat kwijt over hoe alle dorpsgemeenschappen samenwerken. Alle dorpsgemeenschappen (Gyegyekrom, Anwiafutu, Kwabre, Ellenda, Allowuley, Nzalenu, Nawule, Takinta, Adusuazo, Atwebanso, Edobo, Epku en Nuba) waar WAPCA mee samenwerkt vormen samen een CREMA (Community Resource Management Area). Hier vallen dus alle inwoners uit alle dorpsgemeenschappen onder. Uit alle dorpen worden 4 personen gekozen die een CRMC (Community Resource Management Commitee) vormen, dus 13 CRMC's totaal. Per CRMC worden weer 2 personen gekozen die samen één CEC (Crema Executive Commitee) vormen, waaruit ook weer een dagelijks bestuur van 8 man gekozen wordt. Het ziet er heel ingewikkeld uit, maar inmiddels begin ik het te snappen en komt het op mij over als een erg democratische gemeenschap. Telkens als er over alle dorpsgemeenschappen wordt gepraat wordt dat dus kortweg CREMA genoemd. Zo'n CREMA heeft veel macht. David vertelde me bijvoorbeeld dat er eens een vergunning voor het ontginnen van grondstoffen in een CREMA gebied was afgegeven door de overheid. De CREMA voorzitter heeft toen een brief geschreven dat dat niet zomaar mag in hun gebied en toen is de vergunning weer ingetrokken.
Als er door WAPCA een kettingzaag in beslag wordt genomen wordt dat voorgelegd aan de CREMA. De overtreder moet dan een boete betalen, waarvan een deel naar de CEC gaat, een deel naar de betreffende gemeenschap en een deel naar WAPCA. Het nadeel van deze methode is dat ze steeds minder geld binnenkrijgen als het werk goed wordt gedaan. Daarom wordt er naar alternatieve inkomstenbronnen gekeken, zoals de kokosoliefabriek waar ik in mijn vorige reisverslag over schreef.

Als laatste wil ik even wat algemene dingen over Ghana beschrijven, omdat ik dat nog niet echt gedaan heb.

- in Ghana kennen ze hele rituelen met handen schudden bij begroeten. Ik heb verschillende technieken geleerd waarvan de 1 vreemder dan de ander is. Een veel voorkomende manier is een gewone hand geven en dan bij het loslaten met de vingers knippen.
- Ghanese mensen houden van harde muziek. Ook in restaurants staat vaak de muziek enorm hard.
- Veel traditionele Ghanese namen zijn gebaseerd op de dag waarop mensen geboren zijn. Het gevolg is dat heel veel mensen dezelfde naam hebben. Roep op een willekeurige drukke markt maar heel hard Kwadwo (spreek uit als Kojo, betekent geboren op maandag) en de kans dat er 10 mensen op je af komen is erg groot. Om toch onderscheid te maken wordt er bijvoorbeeld een extra naam aan toegevoegd als iemand 1 van een tweeling is en het hoeveelste kind je bent. Één van de bekendste personen met zo'n naam is Kofi Atta Annan, de zevende secretaris/generaal van de Verenigde Naties. Hij heet zo omdat hij op een vrijdag was geboren (Kofi) als helft van een tweeling (Atta) en als vierde kind (Annan). Ik word hier door veel mensen Kofi genoemd, omdat ik ook op een vrijdag ben geboren. De jonge Roloway meerkat van Ouwehands Dierenpark hebben we trouwens ook een traditioneel Ghanese naam gegeven. Ze heet Akua (spreek uit Ekwieja, betekent geboren op woensdag).
- Ik was erg verbaasd over het anti-rookbeleid van Ghana. Op de meeste terrassen is het verboden om te roken. Dit heb ik nog niet eerder gezien. Ik heb bovendien maar een heel enkele keer iemand zien roken.
- Hoewel Engels de officiële taal is van Ghana, spreekt lang niet iedereen het. Twi is de meest gangbare taal die bijna door iedereen wordt gesproken. Zelfs de tv- en radiostations zijn voornamelijk in Twi.
- Wachten lijkt één van de grootste tijdsinvesteringen op een dag te zijn. Wachten op iemand met wie je op een bepaalde tijd hebt afgesproken maar die dan niet klaar is (we vertrokken de hele week minstens een half uur na de geplande tijd, en dat kwam niet door mij), wachten op je eten in een restaurant. Één keer kreeg ik mijn gerecht een half uur nadat mijn tafelgenoten hun gerechten al op hadden. Het is trouwens ook niet ongewoon dat je een bestelling hebt gedaan, en dat ze vervolgens na 20 minuten terugkomen dat het gerecht vandaag niet beschikbaar is.
- Power cuts komen regelmatig voor. Soms is het van korte duur, maar als je pech hebt zit je 48 uur zonder stroom.
- Er zitten enorm veel putten in de wegen, dus het is uitkijken geblazen. Ze worden overigens wel opgevuld, met een mengsel van zand en aarde dat er natuurlijk zo weer uit spoelt bij een regenbui.
- In de dorpjes heeft natuurlijk bijna niemand een auto. Daarom wordt David ook veelvuldig als lift gebruikt. Kleine moeite voor David, maar van grote waarde voor de bewoners.
- Als we met de groep op pad waren, werden regelmatig verse vruchten uit de natuur meegenomen om als lunch te eten. Zo heb ik onder andere verse kokosnoot, guanabana, avocado en suikerriet gegeten/gedronken. Ook street food is erg populair. Zelf ben ik altijd huiverig om dingen op straat te kopen vanwege de vaak slechte hygiëne, maar toch heb ik verschillende dingen geprobeerd waarvan sommigen erg lekker waren, zoals bofrot (buff loaf, een soort donut) en tat. Ook jollof rice en Waakye (spreek uit als Wa Chi, rijst met bonen) heb ik gegeten. Van het typisch Ghanese avondeten ben ik minder gecharmeerd, dus de Fufu en Banku heb ik voornamelijk links laten liggen. Akyeke gemaakt van cassave vond ik wel erg lekker.

Sorry, het lukt me niet om kort van stof te zijn. Er is hier ook zoveel waar ik over kan vertellen!
Morgen ga ik via het Monkey Forest naar Kakum National Park, waar ik in een soort boomhut wil gaan slapen midden in de jungle, als hij nog beschikbaar is.